MPSC Engineering Services Mains Syllabus (Electrical) | MPSC अभियांत्रिकी सेवा मुख्य अभ्यासक्रम (इलेक्ट्रिकल)

महाराष्ट्र लोकसेवा आयोगाच्या (MPSC) अभियांत्रिकी सेवा परीक्षेची स्वप्नं बघणाऱ्या प्रत्येक इलेक्ट्रिकल अभियंत्यासाठी, मुख्य परीक्षेचा अभ्यासक्रम समजून घेणे ही पहिली आणि सर्वात महत्त्वाची पायरी आहे. MPSC Electrical engineering syllabus चे स्पष्ट ज्ञान असणे हे तुमच्या तयारीचे रोडमॅप ठरते. हा पोस्ट तुम्हाला MPSC अभियांत्रिकी सेवा मुख्य अभ्यासक्रम (इलेक्ट्रिकल) चा सखोल आढावा घेऊन देईल, ज्यामध्ये पेपर विभागणी, तपशीलवार विषय आणि उपयुक्त मार्गदर्शन समाविष्ट आहे. MPSC Rajyaseva syllabus मध्ये अभियांत्रिकी सेवेसाठीचा हा विशिष्ट भाग समजून घेणे गरजेचे आहे, विशेषतः ज्यांनी MPSC Rajyaseva pre syllabus पार केला आहे.

मुख्य परीक्षेची रूपरेषा (Paper Pattern)

MPSC अभियांत्रिकी सेवा (इलेक्ट्रिकल) मुख्य परीक्षा (MPSC Rajyaseva mains syllabus चा भाग) मध्ये दोन पेपर्स असतात, प्रत्येक जास्तीत जास्त 200 गुणांचा. दोन्ही पेपर्स विस्तृत आणि तांत्रिक स्वरूपाचे असतात.

पेपर I: सामान्य अभियांत्रिकी (General Engineering)

हा पेपर सर्व अभियांत्रिकी विशेषतांच्या उमेदवारांसाठी सामान्य असतो. MPSC syllabus नुसार यात खालील घटकांचा समावेश होतो:

1. अभियांत्रिकी यंत्रणा (Engineering Mechanics): स्थितिस्थापकता, साम्यता, केंद्रक, घर्षण, कार्य-ऊर्जा सिद्धांत, गतीविषयक तत्त्वे.

2. सामग्री विज्ञान (Materials Science): धातू, अधातू, संमिश्र पदार्थांचे गुणधर्म, हवामान प्रतिरोध, यांत्रिक चाचण्या.

3. उष्मागतिकी (Thermodynamics): मूलभूत संकल्पना, उष्णता हस्तांतरण, ऊर्जा रूपांतरण, स्थिर आणि प्रवाह प्रणाली.

4. द्रव यंत्रणा (Fluid Mechanics): द्रव गुणधर्म, प्रवाह प्रकार, बर्नोलीचे समीकरण, पाईप प्रवाह.

5. उत्पादन तंत्रज्ञान (Manufacturing Technology): कास्टिंग, मशीनिंग, वेल्डिंग, जोडणी पद्धती, पृष्ठभाग उपचार.

6. मूलभूत इलेक्ट्रिकल संकल्पना (Basic Electrical Concepts): DC/AC सर्किट्स, विद्युतचुंबकत्व, ट्रान्सफॉर्मर्स, मोटर्सची मूलभूत तत्त्वे (सर्व अभियंत्यांसाठी).

पेपर II: इलेक्ट्रिकल अभियांत्रिकी (Electrical Engineering)

हा पेपर तुमच्या विशेषतेवर केंद्रित असेल आणि MPSC Electrical engineering syllabus चा गाभा आहे. यात खालील प्रमुख विभागांचा समावेश होतो:

1. इलेक्ट्रिकल सर्किट्स आणि थिअरी (Circuits & Theory): नेटवर्क विश्लेषण (DC & AC), ट्रान्सिएंट रिस्पॉन्स, लॅप्लेस ट्रान्सफॉर्म, थ्री-फेज सर्किट्स.

2. इलेक्ट्रिकल मशीन्स (Machines): DC मोटर्स/जनरेटर्स, ट्रान्सफॉर्मर्स (निर्मिती, कार्यपद्धती, चाचण्या), सिंक्रोनस मशीन्स, इंडक्शन मोटर्स, स्पेशल मशीन्स (स्टेपर, BLDC).

3. पॉवर सिस्टीम्स (Power Systems): पॉवर जनरेशन (थर्मल, हायड्रो, न्यूक्लियर, अक्षय), ट्रांसमिशन लाइन्स (पॅरामेटर्स, प्रदर्शन), वितरण प्रणाली, फॉल्ट विश्लेषण, सुरक्षा (रिले, सर्ज अरेस्टर्स), पॉवर सिस्टम स्थिरता.

4. पॉवर इलेक्ट्रॉनिक्स आणि ड्राइव्ह्स (Power Electronics & Drives): SCR, TRIAC, IGBT, MOSFET सारखे स्विचिंग उपकरणे, रेक्टिफायर्स, इन्व्हर्टर्स, चॉपर्स, AC/DC मोटर ड्राइव्ह.

5. कंट्रोल सिस्टीम्स (Control Systems): फीडबॅक संकल्पना, ट्रान्सफर फंक्शन्स, टाइम/फ्रिक्वेंसी रिस्पॉन्स, स्थिरता विश्लेषण (रूथ, नायक्विस्ट), कंट्रोलर (P, PI, PID).

6. इलेक्ट्रिकल आणि इलेक्ट्रॉनिक मापन (Measurements): व्होल्टेज, विद्युतप्रवाह, पॉवर (AC/DC), ऊर्जा, पॉवर फॅक्टर मोजमाप, इंस्ट्रुमेंट ट्रान्सफॉर्मर्स, डिजिटल मल्टीमीटर, कॅथोड रे ऑसिलोस्कोप (CRO).

7. डिजिटल इलेक्ट्रॉनिक्स आणि मायक्रोप्रोसेसर (Digital Electronics & Microprocessors): लॉजिक गेट्स, कॉम्बिनेशनल/सिक्वेन्शियल सर्किट्स, ADC/DAC, 8085/8086 मायक्रोप्रोसेसर आर्किटेक्चर, असेंब्ली लँग्वेज बेसिक्स.

8. अनुप्रयुक्त इलेक्ट्रॉनिक्स (Applied Electronics): ऑप-एम्प्सचे अनुप्रयोग (एम्प्लिफायर्स, फिल्टर्स), रेग्युलेटेड पॉवर सप्लाय, कम्युनिकेशन फंडामेंटल्स (AM, FM).

अभ्यासाची धोरणे आणि संसाधने (Preparation Tips & Resources)

• अधिकृत स्रोत प्रथम: MPSC syllabus चा अंतिम आधार म्हणजे अधिकृत अधिसूचना. ती नेहमी www.mpsc.gov.in वरून डाउनलोड करा आणि काळजीपूर्वक वाचा.

• मूलभूत पुस्तके: स्थापित MPSC syllabus books वर लक्ष केंद्रित करा. विषयानुसार मान्यताप्राप्त पाठ्यपुस्तके (उदा., नेटवर्कसाठी वन डी. रॉय, मशीन्ससाठी पी.एस. भिंबर, पॉवर सिस्टम्ससाठी नागरथ आणि कोठारी) ही तुमची पाया बनवतील.

• मागील प्रश्नपत्रिका: MPSC Rajyaseva mains syllabus अंतर्गत मागील वर्षांच्या इलेक्ट्रिकल पेपरचे सखोल विश्लेषण करा. प्रश्नांचे स्वरूप, अवघडपणा आणि वारंवारता समजून घ्या.

• संकल्पनात्मक स्पष्टता: रटंट विद्या करण्यापेक्षा संकल्पनांच्या मूलभूत समजावर भर द्या. सूत्रे आणि पद्धती कशामुळे तयार झाली हे समजून घेणे महत्त्वाचे आहे.

• सराव हाच किल्ला: सैद्धांतिक अभ्यासासोबत नियमितपणे प्रश्न सोडवणे, मॉक टेस्ट्स द्यावयास हवेत. यामुळे वेळेचे व्यवस्थापन आणि प्रश्न सोडवण्याचा वेग वाढतो.

निष्कर्ष: MPSC Electrical engineering syllabus 

MPSC Electrical engineering syllabus हा विस्तृत आणि आव्हानात्मक असला तरी, तो व्यवस्थित आणि धोरणात्मक पध्दतीने हाताळणे शक्य आहे. पेपर I (सामान्य अभियांत्रिकी) आणि पेपर II (इलेक्ट्रिकल विशेष) या दोन्हींच्या तपशीलवार MPSC syllabus ची स्पष्ट माहिती असणे, योग्य MPSC syllabus books निवडणे आणि सातत्याने सराव करणे ही यशाची गुरुकिल्ली आहे. MPSC Rajyaseva mains syllabus चा हा भाग तुमच्या तांत्रिक ज्ञानाची कसोटी घेणार आहे. एकाग्रतेने, ठराविकपणे आणि योग्य मार्गदर्शनाखाली अभ्यास करा, महाराष्ट्राच्या सेवेसाठी तुमचे स्वप्न नक्की साकार होईल! शुभेच्छा!

Download Now

MPSC-Gazetted-Electrical-Engineering-Services-Mains-Syllabus