महाराष्ट्र लोकसेवा आयोगाच्या (MPSC) अराजपत्रित गट ब (Non-Gazetted Group B) आणि गट क (Group C) पदांसाठीच्या परीक्षा ही लाखो महाराष्ट्रीय तरुणांच्या करिअरची स्वप्ने साकारण्याची महत्त्वाची पायरी आहे. या पदांसाठीची निवड प्रक्रिया प्रारंभिक परीक्षा (Preliminary Exam) पासून सुरू होते. या प्रारंभिक परीक्षेचा अभ्यासक्रम (MPSC Group B and C Syllabus) समजून घेणे हा पहिला आणि सर्वात महत्त्वाचा टप्पा आहे. हा लेख तुम्हाला MPSC Group B and C Syllabus, विशेषतः MPSC Group C Syllabus in Marathi मध्ये सविस्तरपणे समजावून देईल. आम्ही MPSC Rajyaseva Pre Syllabus शी असलेल्या काही साम्यांची नोंद घेऊ, तसेच MPSC Maths Syllabus सारख्या विशिष्ट घटकांवर भर देऊ. 2023 मध्ये जाहीर केलेला अभ्यासक्रम (MPSC Group B and C Syllabus 2023) प्रामुख्याने समान आहे, तरीही अधिकृत अधिसूचना नेहमी तपासावी. चला, तर मग या महत्त्वाच्या अभ्यासक्रमाचा आढावा घेऊया!
MPSC गट ब आणि गट क प्रारंभिक परीक्षेचा संपूर्ण अभ्यासक्रम (Detailed Syllabus)
MPSC अराजपत्रित गट ब आणि गट क प्रारंभिक परीक्षा ही एकाच प्रश्नपत्रिकेने (Paper-I) घेतली जाते. हे प्रश्नपत्र वस्तुनिष्ठ प्रकारचे (Objective Type – MCQ) असून एकूण 100 गुण आणि 1 तास वेळ असतो. प्रश्नपत्रिका मराठी आणि इंग्रजी अशा दोन्ही भाषांमध्ये उपलब्ध असते:
| विषय व सांकेतांक | प्रश्नसंख्या | एकूण गुण | दर्जा | माध्यम | परीक्षेच कालावधी | प्रश्नपत्रिकेचे स्वरूप |
| सामान्य क्षमता चाचणी (सांकेतांक क्र. १०६१) | १०० | १०० | पदवी | मराठी व इंग्रजी | एक तास | वस्तूनिष्ठ बहुपर्यायी |
टीप: प्रश्नांची संख्या प्रत्येक वर्षी आयोगाने जाहीर केलेल्या प्रश्नपत्रिकेनुसार थोडी बदलू शकते. वरील तक्ता सामान्य रचना दर्शवितो.
MPSC गणित अभ्यासक्रमावर (MPSC Maths Syllabus) विशेष लक्ष का?
MPSC Maths Syllabus हा अनेक उमेदवारांना आव्हानात्मक वाटू शकतो. तथापि, गणित हा विभाग नक्कीच उत्तीर्ण होण्यासाठी आणि चांगली रँक मिळविण्यासाठी निर्णायक ठरू शकतो. का?
-
स्पष्टता आणि गुण मिळवण्याची संधी: गणितातील बहुतेक प्रश्नांची उत्तरे निश्चित असतात. चांगली तयारी केल्यास येथून जलद आणि अचूक गुण मिळवणे शक्य होते.
-
प्रश्नांचे स्वरूप: प्रश्न मुख्यतः वरील तक्त्यात नमूद केलेल्या मूलभूत अंकगणित, बीजगणित आणि भूमितीवर आधारित असतात. क्लिष्ट सूत्रे किंवा उच्च गणिताची आवश्यकता नसते.
-
सराव महत्त्वाचा: गणितात प्रभुत्व मिळवण्यासाठी सातत्याने सराव करणे आवश्यक आहे. विविध प्रकारचे प्रश्न सोडवल्याने गती आणि अचूकता या दोन्हीत सुधारणा होते.
महत्त्वाचे सूचना: MPSC Rajyaseva Pre Syllabus (गट अ पदांसाठी) मध्ये सामान्य अध्ययनाची व्याप्ती आणि खोली जास्त असते तर MPSC Group C Syllabus मध्ये सामान्य गणित आणि बुद्धिमत्ता यावर अधिक भर दिलेला आढळतो, जरी मूलभूत रचना सारखीच असते.
यशस्वी तयारीसाठी टिप्स आणि संसाधने (Tips & Resources)
-
अधिकृत अधिसूचना वाचा: सर्वप्रथम MPSC च्या अधिकृत वेबसाइटवरून (mpsc.gov.in) नवीनतम अधिसूचना आणि अभ्यासक्रम (MPSC Group B and C Syllabus 2023/2024) डाउनलोड करा आणि काळजीपूर्वक वाचा.
-
मराठी पुस्तके (MPSC Syllabus Books in Marathi): मराठी माध्यमातून तयारी करणाऱ्या उमेदवारांसाठी खालील पुस्तके उपयुक्त ठरू शकतात:
-
सामान्य अध्ययन: लक्ष्मीकांत (मराठी अनुवाद), महाराष्ट्राचा भूगोल व इतिहास (विविध प्रकाशक), दैनिक वर्तमानपत्रे (लोकसत्ता, महाराष्ट्र टाइम्स) आणि वर्षभराचे करंट अफेअर्स मासिके.
-
गणित: राकेश यादव (मराठी), क्विकर मॅथ्स (मराठी), प्रकाशन सारथी, टेस्टबुक प्रकाशन यांची मराठी गणित पुस्तके.
-
बुद्धिमत्ता: आर.एस. अग्रवाल (मराठी), किरण प्रकाशन यांची मानसिक क्षमता पुस्तके.
-
सामान्य विज्ञान: ल्युसेंटचे सामान्य विज्ञान (मराठी), NCERT पुस्तकांचे मराठी अनुवाद (इयत्ता ६ ते १०).
-
-
मागील वर्षांचे प्रश्नपत्रिका: MPSC Group C Syllabus ची स्पष्ट कल्पना येण्यासाठी आणि प्रश्नांच्या स्वरूपाचा अभ्यास करण्यासाठी मागील ५-७ वर्षांच्या प्रारंभिक परीक्षांच्या प्रश्नपत्रिका सोडवा.
-
वेळव्यवस्थापन: परीक्षेतील मर्यादित वेळेत (90 मिनिटांत 100 प्रश्न) सर्व विभाग हाताळणे गरजेचे आहे. नियमित मॉक टेस्ट द्या आणि प्रत्येक विभागासाठी वेळ निश्चित करण्याचा सराव करा.
-
करंट अफेअर्स: दररोज राष्ट्रीय, आंतरराष्ट्रीय आणि विशेषतः महाराष्ट्राशी संबंधित घडामोडींचा अभ्यास करा. हे सामान्य अध्ययन विभागासाठी अत्यंत महत्त्वाचे आहे.
निष्कर्ष:
MPSC गट ब आणि गट क प्रारंभिक परीक्षेच्या यशस्वी पार करण्याची पहिली गुरुकिल्ली म्हणजे MPSC Non-Gazetted Group B and C Prelim Syllabus चे सखोल आणि स्पष्ट ज्ञान. MPSC Group C Syllabus in Marathi मध्ये समजून घेतल्याने मराठी माध्यमातील उमेदवारांना मोठी मदत होते. MPSC Maths Syllabus आणि बुद्धिमत्ता यावर लक्ष केंद्रित करून तुम्ही चांगले गुण मिळवू शकता. योग्य MPSC Syllabus Books in Marathi, मागील प्रश्नपत्रिकांचा सराव आणि करंट अफेअर्सची सतत अद्ययावत माहिती या सर्वांच्या मदतीने तुमची तयारी पक्की होईल. MPSC Group B and C Syllabus 2023/2024 मध्ये मूलभूत बदल नसल्याने, सातत्याने अभ्यास करणे आणि धैर्य ठेवणे हेच यशाचे रहस्य आहे. शुभेच्छा!
