महाराष्ट्र लोकसेवा आयोगाच्या (MPSC) अराजपत्रित गट ब आणि गट क (Non-Gazetted Group B & C) परीक्षा हे राज्यातील लाखो युवक-युवतींसाठी स्थिर आणि प्रतिष्ठित सरकारी नोकरीचे द्वार आहेत. या परीक्षांमध्ये विविध विभागांतर्गत (क्लर्क, स्टेनोग्राफर, टॅक्स असिस्टंट, पोलिस सब-इन्स्पेक्टर, इ.) भरती होते. परीक्षेची तयारी करताना सर्वात महत्त्वाची पायरी म्हणजे अभ्यासक्रमाचे (Syllabus) स्पष्ट आणि पूर्ण ज्ञान असणे. अयोग्य किंवा अपुर्या माहितीमुळे वेळेचा वायफळ होऊ शकतो. MPSC Group B and C Syllabus for non granded
हा ब्लॉग पोस्ट तुमच्या या गरजेला पूर्ण करण्यासाठी आहे. आम्ही येथे MPSC Non-Gazetted Group B & C पदांसाठीचा संयुक्त / संपूर्ण अभ्यासक्रम (MPSC Combine Group B & C Syllabus) सविस्तरपणे मराठीमध्ये सादर करीत आहोत. चला, तर मग तपशीलवार जाणून घेऊया!
परीक्षेची रचना आणि पेपर्सचा अभ्यासक्रम (Exam Pattern & Syllabus Breakdown)
MPSC गट ब आणि गट क ची संयुक्त प्रारंभिक परीक्षा (Combined Preliminary Examination) एकच असते. यात तीन पेपर असतात (प्रत्येक 100 गुण, 1 तासाचा वेळ):
विषय व सांकेतांक | प्रश्नसंख्या | एकूण गुण | दर्जा | माध्यम | परीक्षेच कालावधी | प्रश्नपत्रिकेचे स्वरूप |
सामान्य क्षमता चाचणी (सांकेतांक क्र. १०६१) | १०० | १०० | पदवी | मराठी व इंग्रजी | एक तास | वस्तूनिष्ठ बहुपर्यायी |
-
-
-
मराठी भाषा (Marathi Language): वाचन कौशल्य, समज, व्याकरण (शब्दरचना, वाक्यरचना, काळ, प्रत्यय, समास), शब्दसंपत्ती (पर्यायी शब्द, विरुद्धार्थी शब्द), वाक्प्रचार, म्हणी.
-
इंग्रजी भाषा (English Language): वाचन कौशल्य, समज, व्याकरण (Tenses, Parts of Speech, Articles, Prepositions, Concord), शब्दसंपत्ती (Synonyms, Antonyms), वाक्यरचना.
-
व्यावहारिक ज्ञान (Practical Knowledge): पत्रव्यवहार (ऑफिशियल लेटर/अर्ज), प्रेस नोट/रिपोर्ट लेखन, संक्षिप्तीकरण, शब्दार्थ जुळवणे, दैनंदिन कार्यालयीन कामकाजाशी संबंधित मूलभूत संकल्पना.
-
-
मराठी भाषा अभ्यासक्रमाचा खास विचार (Focus on Marathi Language Syllabus)
पेपर ३ मधील मराठी भाषेचा भाग विशेष महत्त्वाचा आहे. याचा अभ्यासक्रम (mpsc group c syllabus in marathi
) खालील बाबींवर भर देतो:
-
अपठित गद्य (Unseen Prose Passage): दिलेल्या मराठी गद्य उताऱ्यावर आधारित प्रश्न (भावार्थ, संदर्भ, मुख्य कल्पना).
-
व्याकरण (Grammar):
-
नाम, सर्वनाम, विशेषण, क्रियापद, क्रियाविशेषण यांचे प्रकार व वापर.
-
वचन, लिंग, काळ, पुरुष.
-
प्रत्यय (तद्धित व कृदंत), उपसर्ग, समास (विग्रह सहित).
-
वाक्यरचना (वाक्यांचे प्रकार, अलंकार – उपमा, रूपक).
-
-
शब्दसंपत्ती (Vocabulary):
-
समानार्थी शब्द (पर्यायी शब्द).
-
विरुद्धार्थी शब्द (विरुद्ध अर्थाचे शब्द).
-
वाक्प्रचार व म्हणी यांचे अर्थ.
-
शुद्धलेखन (स्पेलिंग).
-
-
व्यावहारिक लेखन (Practical Writing): साधे ऑफिशियल पत्र/अर्ज लेखनाची मूलभूत माहिती.
प्रारंभिक परीक्षा अभ्यासक्रम सारणी (Prelim Syllabus at a Glance)
खालील सारणीत तीनही पेपरचा सारांश दिला आहे:
पेपर क्र. | विषय | गुण | वेळ | मुख्य विषय/घटक |
---|---|---|---|---|
पेपर १ | सामान्य अध्ययन (General Studies) | 100 | 1 तास | राज्यघटना, राज्यव्यवस्था, इतिहास (भारत/महाराष्ट्र), भूगोल (भारत/महाराष्ट्र), अर्थशास्त्र, विज्ञान, पर्यावरण, सध्याचे घडामोडी |
पेपर २ | सामान्य मानसिक योग्यता (Mental Ability) | 100 | 1 तास | तर्कशक्ती, संख्यात्मक योग्यता, विश्लेषण, निर्णयक्षमता, समस्या सोडवणे, दृश्य स्मृती, मालिका |
पेपर ३ | मराठी/इंग्रजी भाषा व व्यावहारिक ज्ञान | 100 | 1 तास | मराठी: अपठित, व्याकरण, शब्दसंपत्ती; इंग्रजी: कॉम्प्रिहेन्शन, व्याकरण; व्यावहारिक: पत्रलेखन, रिपोर्टिंग |
सूचना: हा अभ्यासक्रम संयुक्त प्रारंभिक परीक्षेसाठी आहे. मुख्य परीक्षा (Mains) आणि मुलाखती (Interview) चा अभ्यासक्रम पदनिहाय वेगळा असू शकतो, तो अधिसूचनेत स्पष्टपणे दिला जातो.
यशस्वी तयारीसाठी टिप्स आणि संसाधने (Tips & Resources for Success)
-
अधिसूचना व अभ्यासक्रम हेच प्रमाण: MPSC Group B and C Syllabus 2023 किंवा नवीनतम वर्षाची अधिसूचना (Notification) आयोगाच्या अधिकृत वेबसाइटवरून (mpsc.gov.in) नक्की डाउनलोड करा. तीच अंतिम प्रमाण आहे.
-
उत्तम पुस्तके निवडा: MPSC Syllabus Books in Marathi मध्ये सामान्य अध्ययनासाठी ‘महाराष्ट्राचा सामान्य ज्ञानकोश’, ‘लोकसेवा परीक्षा सामान्य ज्ञान’, मानसिक योग्यता आणि मराठी व्याकरणासाठी प्रतिष्ठित प्रकाशकांची (लक्ष्मीकांत, मॅजेस्टिक, पॉइंटर्स) पुस्तके निवडा.
-
सध्याच्या घडामोडींवर लक्ष केंद्रित करा: दररोज वृत्तपत्रे (मराठी व इंग्रजी) वाचा आणि महत्त्वाच्या घटनांची नोट्स तयार करा.
-
मागील वर्षांचे प्रश्नपत्रिका सोडवा: MPSC Group C Syllabus आणि MPSC Combine Group B Syllabus चे पॅटर्न समजून घेण्यासाठी वास्तविक परिस्थितीचा सराव करण्यासाठी हे अत्यंत उपयुक्त आहे.
-
वेळेचे व्यवस्थापन: प्रारंभिक परीक्षेतील प्रत्येक पेपर फक्त एका तासाचा असल्याने, वेगवान आणि अचूक उत्तर देण्याचा सराव करा.
शेवटचे शब्द: MPSC Group B and C Syllabus for non granded
MPSC Group B and C Syllabus चे सखोल आणि सुसंगत ज्ञान ही तुमच्या तयारीची पहिली पायरी आणि सर्वात महत्त्वाची गुरुकिल्ली आहे. वरील तपशीलवार माहिती (mpsc group c syllabus
, mpsc group b and c syllabus 2023
) आणि सारणी तुम्हाला अभ्यासाची योग्य दिशा देईल. एकाग्रतेने, मेहनतीने आणि योग्य धोरणाने अभ्यास करा. तुमच्या सर्व प्रयत्नांना यश मिळो! महाराष्ट्राची सेवा करण्याच्या तुमच्या स्वप्नाला साकार करण्यासाठी शुभेच्छा!
लक्षात ठेवा: सदैव अद्ययावत राहण्यासाठी MPSC ची अधिकृत वेबसाइट नियमित तपासत रहा.