MPSC गट ब पूर्वपरीक्षा उत्तीर्ण झाल्यावर खरी लढाई सुरू होते – मुख्य परीक्षेची (Mains)! हा टप्पा तुमच्या विश्लेषणात्मक क्षमता, विषयाच्या खोलवर समज आणि लेखी अभिव्यक्तीची कसोटी घेतो. MPSC गट ब मुख्य अभ्यासक्रम (MPSC Group B Mains Syllabus) हा राज्यसेवा (Rajyaseva Syllabus in Marathi) पेक्षा वेगळा, अधिक महाराष्ट्र-केंद्रित आणि प्रायोगिक प्रशासनावर भर देणारा आहे. हा मार्गदर्शक तुम्हाला 2024 च्या अद्ययावत MPSC नॉन-राजपत्रित गट ब मेन्स अभ्यासक्रम ची सविस्तर माहिती देईल, राज्यसेवेशी तुलना करेल आणि यशस्वी होण्यासाठी योग्य MPSC पुस्तके (MPSC Syllabus Books in Marathi) सुचवेल. चला, या निर्णायक टप्प्याचा अभ्यास सुरू करूया!
मुख्य परीक्षेचा आराखडा आणि राज्यसेवेशी तुलना (Exam Pattern & Comparison with Rajyaseva)
MPSC गट ब मेन्समध्ये चार अनिवार्य लिखित पेपर्स असतात (प्रत्येकी 100 गुण). हे पेपर्स राज्यसेवेपेक्षा (Rajyaseva Syllabus in Marathi) लक्षणीय वेगळे आहेत:
-:परीक्षा योजना :-
पेपर क्र. १ – २०० गुण
पेपर क्र.२ – २०० गुण
एकूण – ४०० गुण
शारीरिक चाचणी व मुलाखत – केवळ पोलीस उप निरीक्षक पदाकरिता (शारीरिक चाचणी – १०० गुण, मुलाखत – ४० गुण)
| पेपर क्र. व सांकेतांक | विषय | प्रश्नसंख्या | गुण | दर्जा | माध्यम | परीक्षेचा कालावधी | प्रश्नपत्रिकेचे स्वरूप |
|
१ (सांकेतांक १०६२) |
मराठी
इंग्रजी |
५०
५० |
१००
१०० |
बारावी
पदवी |
मराठी
इंग्रजी |
एक तास | वस्तूनिष्ठ
बहुपर्यायी |
|
२ (सांकेतांक १०६३) |
सामान्य अध्ययन व बुद्धिमत्ता चाचणी
|
१०० | २०० | पदवी | मराठी व इंग्रजी | एक तास | वस्तूनिष्ठ
बहुपर्यायी |
टीप: MPSC Group B and C Syllabus 2023 मध्ये प्रारंभिक आणि मुख्य अभ्यासक्रम वेगळे आहेत.
लक्षात ठेवा: गट C साठी स्वतंत्र मेन्स परीक्षा नसते. गट B मेन्सचा अभ्यासक्रम एकत्रित आहे (MPSC Combine Group B Syllabus).
MPSC गट ब मुख्य परीक्षेचा सविस्तर अभ्यासक्रम (Detailed Mains Syllabus in Marathi)
MPSC Group B Syllabus in Marathi चार पेपर्समध्ये विभागला आहे. प्रत्येकाचे स्वरूप लक्षात घ्या:
| पेपर क्र. | विषय | मुख्य विषय / घटक (महाराष्ट्र-केंद्रित) |
|---|---|---|
| पेपर-I | सामान्य अध्ययन-I | महाराष्ट्राचा इतिहास (मराठा साम्राज्य, सामाजिक-सांस्कृतिक चळवळी), भूगोल (नैसर्गिक संसाधने, जलव्यवस्था, कृषी), राज्याची सांस्कृतिक वारसा. |
| पेपर-II | सामान्य अध्ययन-II | महाराष्ट्राची राज्यघटना व राज्यव्यवस्था (शासन रचना, पंचायत राज, नागरी सेवा), राज्याची अर्थव्यवस्था (उद्योग, बँकिंग, आर्थिक योजना), शैक्षणिक विकास. |
| पेपर-III | सामान्य अध्ययन-III | विज्ञान व तंत्रज्ञान (कृषी तंत्रज्ञान, डिजिटल महाराष्ट्र), पर्यावरण व पाटबंधारे (जलसंधारण, पर्यावरणीय आव्हाने), सार्वजनिक आरोग्य. |
| पेपर-IV | प्रशासकीय विषय व निबंध | प्रशासकीय तर्कशक्ती, सार्वजनिक प्रशासनाची तत्त्वे, विधी व कायदे (महत्त्वाचे राज्य कायदे), सामाजिक समस्या विश्लेषण, मराठी व इंग्रजीमध्ये निबंध. |
यशासाठी अत्यंत उपयुक्त MPSC पुस्तके (Top MPSC Books in Marathi for Group B Mains)
MPSC Syllabus Books in Marathi निवडताना महाराष्ट्र-विशेष पुस्तकांवर भर द्या:
| पेपर/विषय | श्रेष्ठ पुस्तके (मराठी) | प्रकाशक |
|---|---|---|
| महाराष्ट्र इतिहास | महाराष्ट्राचा समग्र इतिहास (डॉ. आ.रा. कुलकर्णी) | कॉन्टिनेंटल प्रकाशन |
| महाराष्ट्र राज्यव्यवस्था | महाराष्ट्राचे शासन आणि राज्यव्यवस्था (प्रा. मिलिंद कांबळे) | पॉप्युलर प्रकाशन |
| महाराष्ट्र अर्थव्यवस्था | महाराष्ट्राची अर्थव्यवस्था (रंजन पब्लिकेशन्स) | रंजन पब्लिकेशन्स |
| सामान्य विज्ञान | सामान्य विज्ञान (लक्ष्मीकांत देशमुख) | मॅजेस्टिक पब्लिकेशन्स |
| निबंध लेखन | निबंधलेखन कला (गो.नी. जोशी) | सकल्प प्रकाशन |
| संपूर्ण मार्गदर्शन | MPSC गट ब मेन्स संपूर्ण मार्गदर्शन (प्रचंड बुक्स) | प्रचंड बुक्स |
3 गुरुत्वाकर्षणाचे टिप्स:
-
अधिकृत स्रोत: नवीनतम MPSC Group B and C Syllabus साठी mpsc.gov.in वरील अधिसूचना पत्रक अवश्य डाउनलोड करा.
-
प्रकरण अभ्यास: पेपर-IV मधील प्रशासकीय प्रकरणे सोडवण्यासाठी महाराष्ट्र शासनाच्या योजना (उदा. माझा कुटुंब, शिवबाला) आणि लोकविकास अहवालांचा अभ्यास करा.
-
लेखन सराव: दर आठवड्याला महाराष्ट्राशी निगडीत विषयांवर 1-2 निबंध लिहा (उदा. मराठवाड्यातील पाणीटंचाई, कोकणातील पर्यटन विकास).
निष्कर्ष:
MPSC नॉन-राजपत्रित गट ब मुख्य परीक्षा ही तुमच्या प्रशासकीय कौशल्याची खरी जाचणी आहे. राज्यसेवा (Rajyaseva Syllabus) पेक्षा वेगळा, महाराष्ट्राला केंद्रबिंदूत ठेवणारा हा MPSC गट ब मेन्स अभ्यासक्रम समजून घेणे आणि योग्य MPSC पुस्तकांनी (MPSC Syllabus Books in Marathi) तयारी करणे हे यशाचे रहस्य आहे. पेपर-IV मधील व्यावहारिक प्रकरण विश्लेषणावर विशेष लक्ष द्या. लक्षात ठेवा:
