MPSC परीक्षा अभ्यासक्रम : महाराष्ट्राच्या अधिकारी पदाची पहिली पायरी
महाराष्ट्र राज्य लोकसेवा आयोग (MPSC) हे नाव ऐकताच अनेक महाराष्ट्रीय युवक-युवतींच्या मनात सरकारी नोकरीचे स्वप्न उजळते, देश व राज्याच्या सेवेचा संकल्प जागृत होतो आणि करिअरच्या एका सन्माननीय मार्गाकडे वाटचाल सुरू होते. पण ही वाटचाल सुरू होते ती योग्य मार्गदर्शन आणि संपूर्ण अभ्यासक्रमाच्या स्पष्ट जाणिवेपासून. तुमच्या या ठिकाणी सर्व MPSC परीक्षांचा अभ्यासक्रम (MPSC Syllabus) एकाच छताखाली आणण्याच्या तुमच्या प्रयत्नाला साकार करण्यासाठी हा परिचय लिहिण्याचा मला अभिमान वाटतो.
MPSC परीक्षा ही केवळ एक परीक्षा नसून, महाराष्ट्राच्या प्रशासकीय यंत्रणेत सहभागी होण्याचा सुवर्णसंधीचा दरवाजा आहे. राज्यसेवा परीक्षा, STI/PSI/ASST, उपजिल्हाधिकारी (DY Collector), सहायक जिल्हाधिकारी (RTO/ADO), तसेच विविध गट ब (Group B), विविध गट क (Group C) पदांसाठी ही परीक्षा महत्त्वाची पायरी ठरते. पण यशाचा मार्ग सुरू होतो तो अभ्यासक्रमाच्या खोल आणि सखोल समजून घेतल्याने. प्रारंभिक परीक्षेतील सामान्य अध्ययनाची विस्तृत, मुख्य परीक्षेतील वैविध्यपूर्ण विषयांची खोलवर जाणून घेण्याची गरज, आणि अखेरीस मुलाखतीतून तुमच्या व्यक्तिमत्त्वाची कसोटी – या सर्व टप्प्यांचा पाया असतो तो अचूक अभ्यासक्रम जाणण्यावर.
मित्रांनो, MPSC तयारी ही एक “मॅरेथॉन” स्पर्धा आहे, जिथे सातत्य, नियोजन आणि सर्वात महत्त्वाचे म्हणजे अचूक माहिती हीच तुमची खरी ताकद ठरते. इंटरनेटवर विखुरलेली, अपुरी किंवा गोंधळात टाकणारी माहिती शोधण्यात अमूल्य वेळ वाया घालवण्यापेक्षा, एकाच ठिकाणी, सुव्यवस्थित, सविस्तर आणि अद्ययावत अभ्यासक्रम मिळाला तर तुमची तयारी निश्चितच दिशादर्शक आणि फलदायी बनेल. हेच तुमच्या या प्रयत्नाचे मूळ उद्दिष्ट आहे – राज्यातील हजारो महत्त्वाकांक्षी मराठी मुलांबहिणींना त्यांच्या स्वप्नांकडे पाऊल टाकण्यासाठीचे सशक्त साधन उपलब्ध करून देणे.
ह्या पृष्ठावर तुम्हाला सापडेल:
- MPSC संयुक्त पूर्व परीक्षा (Combined Prelims):
- MPSC मुख्य परीक्षा (Main Exam):
- विविध गट ब (Group B) परीक्षांचे अभ्यासक्रम:
- विविध गट क (Group c) परीक्षांचे अभ्यासक्रम:
- मुलाखत (Interview) साठीची सामान्य मार्गदर्शक तत्त्वे:
तर, का उशिरा? तुमच्या MPSC परीक्षेच्या मार्गाची पहिली पायरी येथूनच सुरू होते. खाली सूचीबद्ध केलेल्या विविध परीक्षा आणि गटांनुसार अभ्यासक्रमाचे तपशीलवार वर्णन जाणून घ्या. प्रत्येक विषय, प्रत्येक घटकाची स्पष्ट माहिती तुमच्या हातात देण्याचा आमचा प्रयत्न आहे. ही तुमची तयारी, ही तुमची मेहनत, पण माहिती पूर्ण आणि स्पष्ट असावी ही आमची जबाबदारी!
स्वप्नांना पंख फुटू द्या. MPSC च्या मार्गावरील पहिले पाऊल, येथूनच उचलता येईल. खालील लिंक्सवर क्लिक करून तुमच्या लक्ष्याशी संबंधित संपूर्ण अभ्यासक्रम आता वाचा आणि तयारीला वेग द्या! महाराष्ट्राच्या सेवेच्या या पवित्र यात्रेत आम्ही तुमच्या यशासाठी शुभेच्छु आहोत!
All MPSC Competitive Exams Syllabus : Available
MPSC Gazetted Civil Services Combined Preliminary Examination Syllabus : (For Rajyaseva, Forest, Agriculture, Engineering Services (Civil/Electrical/Mechanical), FDA, Legal Metrology & more)
The Maharashtra Public Service Commission (MPSC) conducts a single Combined Preliminary Examination to screen candidates for admission to the separate Mains examinations required for various Gazetted Group A and Group B posts.
Purpose: This common screening test (often referred to as the Rajyaseva Pre Syllabus or MPSC Rajyaseva Pre Syllabus) qualifies successful candidates to appear for the specific Mains exam corresponding to their targeted Gazetted service(s).
List of Mains Exams (Illustrative):
Candidates clearing this Combined Prelim will be eligible for Mains exams including:
- Rajyaseva Mains (State Administrative Service – MPSC Rajyaseva Mains Syllabus)
- Forest Services Mains
- Engineering Services Mains (Civil, Electrical, Mechanical – see specific Mains syllabus later)
- Agriculture Services Mains
- Food and Drugs Administration (FDA) Services Mains
- Inspector in Legal Metrology Services Mains
Important Note: The final and official list of Mains examinations conducted based on this Combined Preliminary Exam will be confirmed in the official MPSC Preliminary Exam notification. Always refer to this notification for the definitive list applicable for that year’s cycle.
Understanding the Syllabus & Key Search Terms:
- The syllabus for this crucial Gazetted Services screening test is universally known as the Rajyaseva Pre Syllabus or Rajyaseva Prelims Syllabus. Aspirants frequently search for it as Rajyaseva Pre Syllabus in Marathi or Rajyaseva Prelims Syllabus in Marathi.
- The term MPSC Rajyaseva Syllabus generally encompasses both the Rajyaseva Pre Syllabus (covered here) and the Rajyaseva Mains Syllabus (covered later for qualified candidates).
- While this page details the Combined Prelim Syllabus (common for all listed services), candidates must also prepare for their specific Rajyaseva Mains Syllabus or other service Mains syllabus (e.g., MPSC Engineering Services Mains Syllabus [Civil], MPSC Engineering Services Mains Syllabus [Electrical], MPSC Engineering Services Mains Syllabus [Mechanical], MPSC Agriculture Services Mains Syllabus, MPSC Forest Services Mains Syllabus, MPSC Food and Drugs Administration Services Mains Syllabus, MPSC Inspector in Legal Metrology Mains Syllabus) after clearing the Prelims.
- For authoritative details, always download the official MPSC Rajyaseva Syllabus PDF (available in English and Marathi) from the MPSC website alongside the notification. (Note: While “2021” is a common search term, always refer to the latest year’s syllabus PDF).
| Name Of Examination | MPSC Syllabus (Download) |
| Maharashtra Gazetted Civil Services Combined Preliminary Examination Syllabus | महाराष्ट्र राजपत्रित नागरी सेवा एकत्रित पूर्वपरीक्षा अभ्यासक्रम
(for Rajyaseva, Forest, Agriculture, FSO, Legal Metrology, Civil, Electrical and Mechanical Engineering) |
Download (Updated from 2023) |
| MPSC Rajyaseva Syllabus (Marathi) | MPSC राज्यसेवा अभ्यासक्रम (मराठी) | Download (Updated from 2025) |
| MPSC Rajyaseva Syllabus [English] | MPSC राज्यसेवा अभ्यासक्रम [इंग्रजी] | Download (Updated from 2025) |
| MPSC Engineering Services Mains Syllabus (Civil) | MPSC अभियांत्रिकी सेवा मुख्य अभ्यासक्रम (सिव्हिल) | |
| MPSC Engineering Services Mains Syllabus (Electrical) | MPSC अभियांत्रिकी सेवा मुख्य अभ्यासक्रम (इलेक्ट्रिकल) | |
| MPSC Engineering Services Mains Syllabus (Mechanical) | MPSC अभियांत्रिकी सेवा मुख्य अभ्यासक्रम (मेकॅनिकल) | |
| MPSC Agriculture Services Mains Syllabus | MPSC कृषी सेवा मुख्य परीक्षा अभ्यासक्रम | Download (Updated from 2023) |
| MPSC Forest Services Mains Syllabus | MPSC वन सेवा मुख्य परीक्षा अभ्यासक्रम | |
| MPSC Food and Drugs Administration Services Mains Syllabus | MPSC अन्न आणि औषध प्रशासन सेवा मुख्य अभ्यासक्रम | Download (Updated from 2023) |
| MPSC Inspector in Legal Metrology Mains Syllabus | MPSC इन्स्पेक्टर इन लीगल मेट्रोलॉजी मेन्स अभ्यासक्रम | Download (Updated from 2023) |
MPSC Non-Gazetted Services Combined Preliminary Exam Syllabus
The Maharashtra Public Service Commission (MPSC) conducts a single Combined Preliminary Examination to screen candidates for admission to the separate Mains examinations required for various Non-Gazetted Group B and Group C posts.
Purpose: This combine exam acts as a common screening stage. Success here qualifies candidates to appear for the specific Mains exam corresponding to the service(s) they are targeting.
List of Mains Exams (Illustrative):
Candidates clearing this combined prelim exam syllabus will be eligible to appear for Mains exams such as:
- Assistant Section Officer (ASO) Mains
- State Tax Inspector (STI) Mains
- Police Sub-Inspector (PSI) Mains
- Excise Sub-Inspector (ESI) Mains
- Clerk-Typist Mains
- Tax Assistant Mains
- Technical Assistant Mains
- Sub-Registrar Mains
- Industry Inspector Mains
- Assistant Motor Vehicle Inspector (AMVI) Mains
Important Note: The final and official list of Mains examinations conducted based on this Combined Preliminary Exam, along with detailed notifications, will be specified at the time the MPSC Preliminary Exam notification is released by the Commission. Always refer to the official notification for the definitive list applicable for that year’s cycle.
Understanding the Syllabus:
- The syllabus for this crucial screening test is commonly referred to as the MPSC Rajyaseva Pre Syllabus, Rajyaseva Prelims Syllabus, or Combined Prelim Exam Syllabus.
- Aspirants often search for the Rajyaseva syllabus in Marathi or MPSC syllabus in Marathi for easier comprehension.
- While the focus here is the Rajyaseva Pre syllabus in Marathi / English, candidates should also be aware of the subsequent Rajyaseva Mains syllabus or MPSC Rajyaseva Mains syllabus for their chosen service after clearing the prelims.
- The complete MPSC Rajyaseva syllabus encompasses both Prelims and Mains stages.
- The official MPSC syllabus PDF is the most authoritative source and should be downloaded from the MPSC website alongside the exam notification.
Name Of Exam (Read) MPSC Syllabus (Download) MPSC Non-Gazetted Group B and C Prelim Syllabus|
MPSCअराजपत्रित गट ब आणि क पूर्वपरीक्षा अभ्यासक्रमDownload
(Updated from 2023)MPSC Non-Gazetted Group B Mains Syllabus| MPSC अराजपत्रित गट ब मुख्य अभ्यासक्रम
[ASO-STI-PSI-SR]
वरील पैकी PSI Mains Pass झाल्यावर मैदानी चाचणी घेण्यात येते. हि मैदानी चाचणी पास झाल्यानंतरच मुलाखत घेतली जाते . हे फक्त PSI पदासाठी आहे…
Link:MPSC PSI शारीरिक चाचणी मानके|MPSC Standards for Police Sub-Inspector Physical TestDownload
(Updated from 2023)MPSC Non-Gazetted Group C Mains Syllabus| MPSC अराजपत्रित गट क मुख्य अभ्यासक्रम
[ESI-TA-TechA-Clerk-II-AMVI]
वरील पैकी Tax Assistant आणि Clerk Typist Mains Pass झाल्यावर Typing Test घेतली जाते. Typing Test पास झाल्यानंतरच तुमची निवड होऊ शकते.
Link: MPSC Group C Typing Exam DetailsDownload
(Updated from 2023)MPSC Non-Gazetted Group B and C Full Syllabus| MPSC अराजपत्रित गट ब आणि क पूर्ण अभ्यासक्रम Download
(Updated from 2023)MPSC Syllabus With the OLD MPSC Syllabus
Name Of Exam (Read) MPSC Syllabus (Download) 1. MPSC Rajyaseva Syllabus [Marathi] | MPSC राज्यसेवा अभ्यासक्रम [मराठी] Download
(Updated from 2025)2016 पासून 2024 पर्यंत राज्यसेवा परीक्षा अभ्यासक्रम* old2020-Download 1. MPSC Rajyaseva Syllabus [English] | MPSC राज्यसेवा अभ्यासक्रम [इंग्रजी] Download
(Updated from 2025)2016 पासून 2024 पर्यंत राज्यसेवा परीक्षा अभ्यासक्रम* old2020-Download MPSC Non-Gazetted Group B and C Prelim Syllabus | MPSC अराजपत्रित गट ब आणि क पूर्वपरीक्षा अभ्यासक्रम MPSC पुस्तके Download
(Updated from 2023)MPSC Non-Gazetted Group B Mains Syllabus | MPSC नॉन-राजपत्रित गट ब मुख्य अभ्यासक्रम Download
(Updated from 2023)MPSC Non-Gazetted Group C Mains Syllabus | MPSC नॉन-राजपत्रित गट क मुख्य अभ्यासक्रम Download
(Updated from 2023)MPSC Non-Gazetted Group B and C Full Syllabus | MPSC अराजपत्रित गट ब आणि क पूर्ण अभ्यासक्रम Download
(Updated from 2023)2. MPSC Subordinate Services Syllabus [ALL] | MPSC अधीनस्थ सेवा अभ्यासक्रम [सर्व] Download (old Syllabus)2. 1. MPSC Subordinate Services Syllabus[ASO] | MPSC अधीनस्थ सेवा अभ्यासक्रम[ASO] Download (old Syllabus)2. 2. MPSC Subordinate Services Syllabus[STI] | MPSC अधीनस्थ सेवा अभ्यासक्रम[STI] Download (old Syllabus)2. 3. MPSC Subordinate Services Syllabus[PSI] | MPSC अधीनस्थ सेवा अभ्यासक्रम[PSI] Download (old Syllabus)2.4 MPSC Subordinate Services Syllabus [Sub Registrar] | MPSC अधीनस्थ सेवा अभ्यासक्रम [सब रजिस्ट्रार] MPSC पुस्तकेDownload (old Syllabus)2. MPSC Subordinate Services Syllabus [English] | MPSC अधीनस्थ सेवा अभ्यासक्रम [इंग्रजी] Download
(old Syllabus)3. MPSC Class C Services Syllabus[ALL] | MPSC वर्ग क सेवा अभ्यासक्रम[सर्व] Download (old Syllabus)3.1 MPSC ESI Syllabus PDF | MPSC ESI अभ्यासक्रम PDF Download (old Syllabus)3.2 MPSC Tax Assistant Syllabus PDF | MPSC कर सहाय्यक अभ्यासक्रम PDF Download (old Syllabus)3.3 MPSC Clerk Typist Syllabus PDF | MPSC लिपिक टंकलेखक अभ्यासक्रम PDF Download (old Syllabus)3.4 MPSC Industries Inspector Syllabus PDF | MPSC इंडस्ट्रीज इन्स्पेक्टर अभ्यासक्रम PDF Download
(old Syllabus)3.5 MPSC Technical Assistant Syllabus PDF | MPSC टेक्निकल असिस्टंट अभ्यासक्रम PDF Download
(old Syllabus)4. MPSC Technical Services Syllabus[ALL] | MPSC टेक्निकल सर्व्हिसेस अभ्यासक्रम [सर्व]
[Civil, Mechanical, Electrical, Agriculture, Forest]MPSC पुस्तकेDownload 4.1 MPSC Engineering Services Syllabus[Civil] | MPSC अभियांत्रिकी सेवा अभ्यासक्रम [सिव्हिल] Download 4.2 MPSC Engineering Services Syllabus[Electrical] |MPSC अभियांत्रिकी सेवा अभ्यासक्रम [इलेक्ट्रिकल] Download 4.3 MPSC Engineering Services Syllabus[Mechanical] | MPSC अभियांत्रिकी सेवा अभ्यासक्रम [मेकॅनिकल] Download 4.4 MPSC Agriculture Services Syllabus | MPSC कृषी सेवा अभ्यासक्रम Download Old- Download 4.5 MPSC Forest Services Syllabus |MPSC वन सेवा अभ्यासक्रम Download Old-Download 5. MPSC Assistant Motor Vehicle Inspector Syllabus | MPSC सहाय्यक मोटार वाहन निरीक्षक अभ्यासक्रम Download 6. MPSC Judicial Services[JMFC] Syllabus | MPSC न्यायिक सेवा [JMFC] अभ्यासक्रम Download