खाली “शक्ती योजना” (SHAKTI Yojana) मंजुरी या विषयी संपूर्ण आणि अभ्यासासाठी उपयुक्त माहिती |Daily Current Affairs Information Insights

स्पर्धा परीक्षेच्या अभ्यासात current affairs meaning in marathi म्हणजे चालू घडामोडींचे सखोल ज्ञान हे एक महत्त्वाचे शस्त्र ठरते. कारण देशात सुरू झालेल्या योजना, धोरणे आणि सुधारणा यांचा थेट परिणाम अर्थव्यवस्था, उद्योग आणि सामाजिक विकासावर होतो. अशाच योजनांपैकी “शक्ती योजना” (SHAKTI Yojana) ही एक महत्त्वाची पुढाकार असून ती 2017 मध्ये प्रथम जाहीर करण्यात आली. कोळसा वितरण अधिक पारदर्शक, कार्यक्षम आणि नियोजनबद्ध व्हावे यासाठी या योजनेची आखणी करण्यात आली आहे. या माध्यमातून वीज निर्मिती कंपन्यांना स्पर्धात्मक पद्धतीने कोळसा उपलब्ध करून दिला जातो, ज्यामुळे ऊर्जा सुरक्षेला चालना मिळते आणि देशाच्या औद्योगिक प्रगतीला गती मिळते.

शक्ती योजना (SHAKTI Yojana) – अभ्यासासाठी महत्त्वाचे मुद्दे

योजना ओळख:

• SHAKTI चा पूर्ण अर्थ: Scheme for Harnessing and Allocating Koyala Transparently in India
• लॉन्च वर्ष: योजना पहिल्यांदा 2017 मध्ये जाहीर झाली.
• प्राथमिक उद्देश: देशात पारदर्शक आणि कार्यक्षम कोळसा वितरणासाठी नवीन धोरण.

योजनेच्या माध्यमातून:

उत्खनन न झालेले कोळसा साठे अधिक नियोजनबद्ध पद्धतीने वितरित होतात.

वीज निर्मिती कंपन्यांना (Gencos) कोळसा सर्वसाधारण मंजूर दराने उपलब्ध करून दिला जातो.

2025 मधील सुधारणा (7 मे 2025 रोजी मंजुरी):

केंद्र सरकारने सुधारित शक्ती योजना मंजूर केली .

यामध्ये पुढील गोष्टींचा समावेश आहे:

• सार्वजनिक क्षेत्रातील वीज केंद्रांना कोळसा अधिक सुलभ व नियोजित पद्धतीने मिळणार.
• ऊर्जा मंत्रालयाच्या शिफारशीनुसार, कोळसा वाटप.
• राज्ये आणि त्यांच्या अधिकृत एजन्सींना प्राधान्य दिले जाईल.
• खाजगी कंपन्यांनाही काही प्रमाणात या धोरणाचा लाभ मिळू शकतो, जर राज्ये त्यांना अधिकृत करतात.

 याआधीच्या सुधारणा:

2019 सुधारणा: Spot coal e-auction व कोळसा लिंकिंगमधील पारदर्शकता वाढविणे.

2023 सुधारणा: कोळसा उपलब्धतेसाठी सरकारी आणि खासगी दोन्ही क्षेत्रांना समान संधी मिळावी म्हणून उपाययोजना.

daily current affairs information insights